Rất lạ. Không bất ngờ lắm nếu đó là nhận xét thường thấy về điện ảnh Nhật Bản. Từ năm 1988, Akira luôn là một bộ phim như vậy, rất lạ, nhưng cũng giống như chúng ta từng biết về điện ảnh Nhật Bản, phim càng lạ, càng cuốn hút.
Cho đến nay, Akira luôn chiếm một vị trí đặc biệt, khi được xem là một bước ngoặt lớn cho điện ảnh Nhật Bản, và là niềm tự hào của những người dân đất nước này. Cùng với “Spirited Away”, hai bộ phim luôn thay nhau chiếm vị trí đầu tiên và thứ hai trong số những bộ phim nổi bật nhất của điện ảnh Nhật Bản.
Và Akira cũng đơn thuần là một phim hoạt hình.
Khó trách tại sao Akira lại có được rất nhiều cuốn hút xuyên suốt bộ phim mặc dù chỉ là một phim hoạt hình, khi tác phẩm này được tạo ra như một bộ phim điện ảnh đúng nghĩa, với ý tưởng kết hợp độc đáo giữa truyền thống và tương lai, giữa con người và tâm linh, giữa những kiến thức đã biết, và những điều bí ẩn ở trước. Xuất phát từ suy nghĩ rằng mỗi con người đều có một sức mạnh và hiểu biết lớn và cổ xưa như chính vũ trụ đã khai sinh ra chúng ta, Akira dùng những thanh niên bình thường, những tuổi trẻ không có gì nổi bật, và đặt họ vào những câu hỏi xung quanh năng lực của bản thân. Khi những phim hoạt hình Nhật Bản lúc bấy giờ, và thậm chí là sau này đặt nhiều vấn đề về cuộc sống và giá trị nhân văn, Akira lại mang đến một cốt truyện rất lạ bên trong thể loại khoa học viễn tưởng.
Akira cũng chứa đầy những hình ảnh rất lạ, tuy sử dụng phong cách hoạt hình cổ điển, nhưng phần hình ảnh là phần mạnh nhất của Akira, vượt trội và đáng nhớ so với hầu hết những tác phẩm khác. Nhờ vào sử dụng ánh sáng thông minh, khung cảnh Tokyo sụp đổ đầy tối tâm, và đương nhiên là những mẫu thiết kế nhân vật đáng nhớ, Akira gây bất ngờ mỗi người xem với một cảm giác rất dị và rất lạ. Tập trung nhiều vào hành động của mỗi nhân vật, Akira không thuyết phục bằng những phong cách tráng lệ thường thấy, thay vào đó là một thành phố tồi tàn đang cố gắng hồi sinh, và khi những nhân vật đối đầu với nhau, Akira chắc chắn rằng đó là một trận chiến mãn nhãn, với những phân cảnh được dàn dựng chậm nhanh đa dạng chứa rất nhiều hình ảnh sáng tạo và trên nền nhạc đầy ám ảnh.
Nhưng Akira không được làm ra bởi Satoshi Kon, và nó không dị đến mức kén người xem, nó dị một cách thoả mãn người xem. Ý tưởng kì quặc được thể hiện trên lối kể chuyện chặt chẽ, hình ảnh mới lạ được gửi vào mỗi cái hồn và mỗi cảm xúc mà ngay cả chính người xem cũng khó xác định là gì. Nhưng khi đến kết thúc, mọi thứ lại trở nên bình dị, gần gũi, và đượm đầy những nỗi buồn.
Nhưng tại sao Akira lại là một tác phẩm vĩ đại? Tương tự như 2001: A Space Odyssey, Akira sử dụng một cái vỏ kỳ lạ, hấp dẫn đến nỗi chúng ta phải xem rất nhiều lần mới cảm nhận được hết, nhưng thực chất chỉ là nhằm hướng tới một giá trị rất thường thấy. Khi đã trải qua hết những hình ảnh kì dị, những màn đối đầu lạ lùng, người xem lại cảm nhận được một sự quen thuộc trong chính bản thân họ. Hai nhân vật chính trong phim đâu đó thể hiện chính những mặt đối lập trong mỗi con người trong xã hội thử thách: tìm được và không tìm được năng lực của mình. Kaneda là một con người bình thường, một thanh niên côn đồ nhưng tốt bụng, đơn giản là thích vui chơi, chọc gái, và đua xe. Tetsuo, đại diện cho một con người khám phá được sức mạnh to lớn của bản thân nhưng đáng tiếc lại để sức mạnh đó kiểm soát lại chính cậu. Và khi hai con người này đối đầu nhau, mỗi chúng ta lại cảm giác được những thời điểm hai bản ngã này đối đầu trong chính bản thân, khi mỗi người phải chọn giữa cái tôi đầy sức mạnh và khát vọng sống bình dị.
Vậy ai là người mạnh hơn? Con người bình thường, hạnh phúc với mỗi ngày yên bình và vui vẻ với mọi người xung quanh; hay con người có năng lực to lớn nhưng thô sơ, không rèn giũa và không kiểm soát được?
Kể từ năm 1988, Akira vẫn luôn ám ảnh thế giới với câu hỏi đó.
# 